Την περασμένη Κυριακή εκκλησιάστηκα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στην ομώνυμη κοινότητα της Μαραθάσας, το χωριό της γυναίκας μου. Βρέθηκα εκεί για να παραστώ στο ετήσιο μνημόσυνο ενός φίλου και συνηλικιώτη του γιου μου που πέθανε και εκείνος από καρκίνο στο πάγκρεας την ημέρα των Χριστουγέννων του 2022. Μετά τη λειτουργία και το μνημόσυνο μου προσφέρθηκε το εορτολόγιο της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου για το 2025, στην οποία υπάγεται η κοινότητα Αγίου Δημητρίου. Στο εμπροσθόφυλλο υπάρχει φωτογραφία του καθεδρικού ναού του Αγίου Μάμαντος στην κατεχόμενη Μόρφου και στο οπισθόφυλλο φωτογραφία από την αντικατοχική πορεία των Μορφιτών στον Αστρομερίτη το 2014. Πάνω από τη φωτογραφία αυτή με χτυπητά γράμματα αναγράφεται: «50 χρόνια προσφυγιάς περιμένοντας το θαύμα... και τους Κούρδους!». Ολοφάνεροι οι συνειρμοί από τη λεζάντα. Το να μιλά μια εκκλησιαστική έκδοση για θαύμα είναι πέρα για πέρα φυσιολογικό. Όσο και να πληθαίνουν εκείνοι που δηλώνουν ότι αρνούνται την ύπαρξη Θεού και εκείνοι που χλευάζουν όσους πιστεύουν στην τέλεση θαυμάτων, η Εκκλησία δεν θα έχει λόγο ύπαρξης, αν πάψει να μιλά για Θεό και θαύματα. Και εγώ προσωπικά θα συνεχίσω ν’ ακούω αυτούς που λένε ότι δεν υπάρχει Θεός και να τους λυπούμαι για την «αφροσύνη» τους. Αλλά και σε αυτούς που μυκτηρίζουν την Εκκλησία ως θεσμό δεν θα πάψω να διαλαλώ ότι σ’ αυτόν τον κατεξοχήν δύσκολο χώρο ευτύχησα να γνωρίσω και να δεχθώ τη θεία αύρα της ευλογίας αληθινά αγίων και καταξιωμένων ιεραρχών και άλλων κληρικών. Αισθάνομαι ότι θα ήταν ασυγχώρητη δική μου παράλειψη αν δεν καταχώριζα εδώ τη συγκλονιστική συγκίνηση που με διακατέχει όταν ακούω από τα χείλη του ιερέα την προτροπή «αγαπήσωμεν αλλήλους ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν» ή εκείνο το ανεπανάληπτο και συγκινητικό «τοις μισούσιν και αγάπωσιν ημάς, ο Θεός, ευλόγησον και συγχώρησον».
Παρόλο που απέχουμε από τα Χριστούγεννα μόνο λίγες μέρες και ο «πειρασμός» να ασχοληθεί κάποιος πιο εκτεταμένα με το λυτρωτικό έργο του Ιησού και της Εκκλησίας Του είναι μεγάλος, δεν θα επεκταθώ άλλο. Και θα ασχοληθώ με τη λεζάντα/σύνθημα στο εορτολόγιο της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου. Θεωρώ πως τούτο προσβάλλει τη νοημοσύνη και τις ηθικές αξίες του κάθε καλλιεργημένου ανθρώπου. Ασφαλώς δεν περιορίζονται οι προσδοκίες του πιστού από την Εκκλησία του στα θέματα της μεταφυσικής. Αλλ’ ο καλλιεργημένος πιστός, που είναι και συνειδητός πολίτης, ενοχλείται και ανησυχεί όταν παρατηρεί τη ροπή κάποιων εκκλησιαστικών Αρχών, να υποκαθιστούν στις αρμοδιότητές τους τα όργανα της συντεταγμένης Πολιτείας. Στης πολιτείας την αποκλειστική αρμοδιότητα υπόκειται η λήψη μέτρων που να συντηρούν την εσωτερική ειρήνη αλλά και την ειρηνική συνύπαρξη με τ’ άλλα κράτη. Η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής σαφέστατα δεν είναι έργο της Εκκλησίας.
Η επίλυση του Κυπριακού είναι καιρός να γίνει αντιληπτό από όλες τις εκκλησιαστικές Αρχές του τόπου είναι έργο και αποστολή των οργάνων της Πολιτείας και όχι της Εκκλησίας. Το παραμύθι ότι το Κυπριακό είναι εθνικό θέμα και ως εκ τούτου η Εκκλησία έχει λόγο και ρόλο είναι καιρός να σταματήσει πρώτιστα για το καλό της Εκκλησίας. Το Κυπριακό είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και σύνθετο πολιτικό πρόβλημα και ως προς τη λύση του υπάρχουν έντονες και ίσως αγεφύρωτες διαφωνίες. Απλή ανάγνωση των όσων γράφονται στα ΜΚΔ καταδεικνύει το μέγεθος των διαφωνιών. Σχετικά πρόσφατα γόνος γνωστότατης οικογενείας της πρωτεύουσας αποκάλεσε την Καίτη Κληρίδη «τουρκόσπορη» για τις απόψεις της στο Κυπριακό. Αλλά και πολλά άλλα παρόμοια λέγονται και γράφονται. Όταν ένας ιεράρχης ή άλλος κληρικός βγαίνει στον άμβωνα και διαλαλεί θέσεις που πληγώνουν, τους πιστούς που τον ακούν, πολλούς ή λίγους, δεν έχει σημασία, με ποια χέρια θα προσφέρει σε λίγο στους ανθρώπους αυτούς «σώμα και αίμα» Χριστού; Το «50 χρόνια προσφυγιάς περιμένοντας το θαύμα... και τους Κούρδους» ξεκάθαρα λέει στον κάθε Μορφίτη αλλά και στον κάθε εκτοπισμένο συμπατριώτη μας «μην περιμένεις από αυτούς που μας κυβερνούν να σε πάρουν πίσω στο σπίτι σου. Στο σπίτι σου μόνο με κάποιο θαύμα από τον Ύψιστο θα πας όταν αποφασίσει να βοηθήσει τους Κούρδους να διαλύσουν την Τουρκία». Το κύρος του πολιτικού και κομματικού συστήματος αναμφίβολα βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τα αίτια γνωστά και «χιλιοτραγουδημένα....». Κανένας κληρικός όμως δεν έχει το δικαίωμα να σχολιάζει τους πολιτικούς με τρόπο που να τους γελοιοποιεί, όταν υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που τους ακολουθούν και τους τιμούν ως τους εκλελεγμένους αντιπροσώπους τους. Αυτοί οι άνθρωποι ενοχλούνται και σφοδρά εναντιώνονται στις ηγεμονικές τάσεις μεγάλης μερίδας του κλήρου, και ιδίως του ανώτερου, που αξιώνει λόγο στην άσκηση της πολιτικής, τόσο της εσωτερικής, όσο και της διεθνούς. Βεβαίως, στην εποχή της οθωμανικής δουλείας του γένους μας, οι σουλτάνοι έκριναν χρήσιμο, για δική τους πολιτική, ν’ αναθέσουν εθναρχικές αρμοδιότητες στον ανώτερο ορθόδοξο χριστιανικό κλήρο, για την αξιολόγηση του έργου του οποίου οι γνώμες των έγκυρων ιστορικών σήμερα διχάζονται. Οπωσδήποτε όμως η σύγχρονη ελληνοκυπριακή κοινότητα έχει την αξίωση να κυβερνάται δημοκρατικώς και δικαιοκρατικώς, κάτι που αναπόδραστα περιορίζει τον κλήρο στα καθαρώς θρησκευτικά έργα του. Σαφέστατα η διεκδικούμενη παράλληλη πολιτική εξουσία εκ μέρους του ανώτερου κλήρου είναι αντίθετη και σε κάθετη σύγκρουση στους θεσμούς της Πολιτείας μας, που είναι στηριγμένοι στη δικοινοτικότητα του κράτους, του οποίου η μια κοινότητα είναι μουσουλμανική, ενώ εξάλλου έχει διάσταση απροκάλυπτης απαίσιας αίρεσης, αφού ο Θεός δεν είναι Θεός μόνο των Ελληνοκυπρίων και των δικών τους πολιτικών συμφερόντων, αλλά Θεός όλου του κόσμου, δίχως θρησκευτικές και εθνικές διακρίσεις. Ως μέλος της κοινωνίας και ως πολίτης έχει βέβαια και ο κληρικός το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και των πολιτικών στοχασμών του. Όμως θα πρέπει να είναι σαφές ότι εκφράζεται ως ιδιώτης, ως πολίτης. Ότι δεν εκφράζει επίσημη θέση της Εκκλησίας του Χριστού. Όταν μιλά ως επίσημος εκπρόσωπος της Εκκλησίας ο κληρικός μετατρέπεται σε κοινό θεομπαίχτη.
